Máy vi tính và cờ vây (1)

February 24, 2012

1997: Deep Blue - Garry Kasparov: Nỗi ưu tư của thiên tài.

Như các bạn đều biết, vào năm 1997, một bước ngoặt đã xảy ra trong môn cờ vua khi hệ máy tính Deep Blue đã đánh bại kỳ thủ số một thế giới lúc đó là Gary Kasparov với tỷ số 3-2 và một ván hòa; sáu năm sau, Deep Blue đã được nâng cấp lên Deep Junior, họ đã đánh với nhau 6 trận, 4 hòa và mỗi bên thắng 1. Đỉnh cao hệ số Elo của Gary Kasparov là 2851.

Hiện nay ? Đứng số một là hệ máy Rybka 3, chỉ số Elo vào tháng 3/2010 là ...3227.

Cờ tướng ? Đứng số một là kỳ thủ Tưởng Xuyên, Elo 2685; về hệ máy tính là Deep Junior 2011, chỉ số Elo khoảng ..3300.

Với một ứng dụng nhỏ về cờ vua hoặc cờ tướng trên iPhone hiện nay thì sức cờ mạnh nhất đã đạt Elo 2600.

Vậy còn cờ vây ?

Một trong những vấn đề lớn nhất để giải quyết trong các môn cờ là ước lượng giá trị của quân cờ, mà việc này đối với cờ vây thì rất khó nói vì mỗi quân cờ theo lý thuyết đều có giá trị ngang nhau, nhưng giá trị khi đã đánh sẽ thay đổi trong mỗi nước cờ tiếp theo của cả hai kỳ thủ.

Khi khai cuộc, một quân cờ có giá trị thay đổi từ 5 đến 15 điểm, đến trung bàn có thể thay đổi từ 50 đến 100 điểm, đến quan tử thì giá trị bắt đầu thay đổi từ 20 đến 25 điểm, rồi cách biệt 2-1 điểm v.v..

Các hệ máy vi tính đã liên tục ra đời để đối mặt với môn cờ đầy thử thách này nhưng dù thế nào thì các hệ máy theo lối tiếp cận cũ, được hỗ trợ phần cứng vô cùng mạnh mẽ nhưng sức cờ cũng mới tương đương với một kỳ thủ nghiệp dư mức trung bình.

Trở lại vào năm 1997, khi chứng kiến Deep Blue vượt qua Garry Kasparov lần đầu thì Darren Cook, một người hâm mộ cờ vây đã nhờ những lập trình viên cờ vây đoán thử đến khi nào thì máy tính có thể vượt qua được mức 1d nghiệp dư, John Tromp là một kỳ thủ có sức cờ tương đương 1d nghiệp dư đã dự tính đến cuối năm 2011. Darren đã đặt cược 1000 USD nếu máy tính có thể vượt qua trước thời điểm đó.

Đến năm 2010, John Tromp đã tiến hành đấu với chương trình mạnh nhất lúc đó là "Many Faces of Go", kết quả John thắng 4-0. Có vẻ như các hệ máy khó có thể vượt qua được mức này trong tương lai gần.

Nhưng vào ngày 13-18 tháng 1/2012, John Tromp đã đồng ý đấu với "ngôi sao" đang lên là Zen19. Kết quả Zen19 thắng 3-1.

Xếp hạng KGS của Zen19:
2009: 1d
2010: 3d
2011: 4d
2012: 5d

Sức cờ của Zen19 hiện nay là 5d nghiệp dư, các bạn có thể biết được trong Hiệp hội cờ vây Hoa Kỳ, chỉ có khoảng 105 kỳ thủ đạt mức 6d trở lên; còn ở VN, theo blog của thầy Duy thì chỉ có từ 4 đến 5 kỳ thủ đạt mức 5d.

Với sự tiến bộ vô cùng nhanh, mỗi năm tăng 1 dan thì tương lai của Zen19 rất rộng mở.

Như vậy làm cách nào mà Zen19 có thể đạt được sự tiến bộ "khác biệt" so với các chương trình máy tính còn lại ?

(to be continued...)

Tham khảo: