Máy vi tính và cờ vây (2)

Monte Carlo liên quan gì đến cờ vây ?
Trong phần trước, chúng ta đang nói đến liệu Zen19 có sự "khác biệt" so với các hệ máy tính khác ra sao, và bây giờ mời các bạn theo dõi tiếp..

Mình đã sử dụng từ "hệ máy tính" trong phần trước và phần này vì trong đó bao gồm 2 phần, phần cứng và phần mềm ứng dụng trên đó.

Khái niệm cổ điển: một phần mềm đánh cờ chắc chắn thắng là phần mềm có thể tính tất cả những nước biến thể có thể có.

Trong môn cờ vua, theo Victor Allis, số biến thể của môn thể thao này vào khoảng 1046 , với điều kiện "ván cờ kết thúc trong 80 nước và số biến trong mỗi nước là 35".


 Số nguyên tử trong vũ trụ có thể quan sát được vào khoảng 1081 .

Trong cờ vây thì khác rất nhiều, vì ván cờ có đến 361 điểm, mỗi nước đi có từ 150 đến 250 biến, và nếu máy tính có thể tính trước 2 nước (là 2 cho bên mình và 2 cho bên đối phương) thì số phép tính sẽ phải thực hiện là 300 tỷ (3 x 1011) phép tính, với 4 nước thì số phép tính là 1020 . Vào năm 2011, siêu máy tính mạnh nhất thế giới là Fujitsu K Computer có thể tính được 10,51 x 1015 phép tính trong 1 giây, theo tính toán từ Wikipedia thì hệ máy này sẽ phải mất 13,8 năm để tính ra được 4 nước đi kế tiếp tốt nhất cho mình.

Theo dự báo đến năm 2019 hệ máy tính mạnh nhất có thể tính với tốc độ 1019 phép tính trong 1 giây, và sẽ mất gần 12 giờ để giải quyết 4 nước kế tiếp.

Vậy tổng số biến thể của môn cờ vây với điều kiện "tất thắng" ? = 361 x 360 x ... x 1 (dĩ nhiên là không được ăn một quân nào) thì con số của nó là con số vượt lên sự hiểu biết của con người.

Do vậy, trong một tương lai khá xa thì máy tính mới có thể hiểu "tường tận" môn thể thao này.

Cho nên, khi tiếp cận để giải quyết một vấn đề khá khó này thì các nhà toán học và lập trình viên phải có một hướng tiếp cận khác, không thể nào bắt máy tính phải "cày" một lượng phép tính, mà dĩ nhiên đa số trong đó là vô nghĩa.

Một phương pháp tiếp cận là dùng các "hệ chuyên gia" để giải quyết, tức là phân nhỏ ra thành từng module để "nhìn" tổng thể ván cờ và thẩm định giá trị của từng nước đi, ví dụ, nếu máy tính cho rằng có thể "giết" được một đám quân lớn thì module "Life and Death" sẽ được ưu tiên kích hoạt, hoặc một module chuyên về "Opening" sẽ dẫn dắt phần khai cuộc ván cờ, với lối tiếp cận như vậy thì tầm nhìn của máy tính về bàn cờ sẽ tốt hơn, đồng thời sẽ giảm thiểu số lượng biến thể cần phải tính.

Như vậy, chúng ta sẽ phải dạy cho máy tính hiểu từng module rồi nâng cao độ khó, và máy tính sẽ quyết định nước đi của mình dựa trên "kiến thức" đã được "học" (knowledge-based). Nhưng các bạn cũng biết rằng khai cuộc mỗi năm mỗi khác, các kỳ thủ chuyên nghiệp vẫn cứ sáng tạo tình huống "Life and Death" đều đặn, vậy thì làm sao "học" hết.

Và đây chính là sự khác biệt của Zen19, hệ máy tính này được xây dựng trên thuật toán Monte Carlo Tree Search, Zen19 sẽ không như các "bạn" của mình "được học trước" để có thể tranh tài, "nó" hầu như không có một chút khái niệm nào về việc đi một nước đi mạnh hoặc đúng định thức, tesuji, miai hay sabaki, v.v... Zen19 chỉ được học duy nhất là luật chơi, và để trưởng thành thì Zen19 phải "tự học". Điều hay ho nhất mà chúng ta có thể trao cho Zen19 là "được quyền" tiếp cận hàng ngàn, hàng vạn ván cờ trong quá khứ cho đến hiện nay.

Để quyết định một nước đi cho mình thì Zen19 sẽ chọn một nước đi ngẫu nhiên, các bạn không đọc lầm đâu, Zen19 chọn nước đi dựa trên sự ngẫu nhiên. Nếu vậy thì quả thật là "phỉ báng" cho môn thể thao trí tuệ này bằng lối đánh "ngẫu nhiên" :(.

Nhưng nước đi ngẫu nhiên này thực ra không phải ngẫu nhiên tùy hứng, nó được lựa chọn từ những "kinh nghiệm" Zen19 "nghĩ" mình đã trải qua từ trong quá khứ đến hiện nay, và Zen19 "cho rằng" nó sẽ có được tỷ lệ chiến thắng cao nhất,

Điều này khác hoàn toàn với hướng tiếp cận ở trên khi nó "vô tình" phá vỡ hàng loạt "quy tắc ứng xử" trong cờ vây, ví dụ đi đúng hình cờ, hoặc hình cờ đẹp, hoặc lãng phí ko..., thế nhưng Zen19 vẫn tiến bộ từng ngày. Nếu bạn cho rằng bạn có thể dùng "trick move" với Zen19 thì điều đó chỉ có thể áp dụng cho Zen19 một lần rồi thôi.

Điều dĩ nhiên sẽ phải đến, càng chơi nhiều thì Zen19 càng tiếp thu được nhiều điều hơn và sẽ ngày càng mạnh hơn khi mà tổ hợp các "ngẫu nhiên" sẽ ngày càng nhiều và kinh nghiệm "lựa chọn" của Zen19 ngày càng tăng. Khoa học kỹ thuật càng tiến bộ thì Zen19 cũng sẽ bước chung trên con đường đó.

Vậy chúng ta sẽ ở lại ư ? :)

Mời các bạn theo dõi ván đấu giữa Zen19 và John Tromp trong trận đấu đã được nhắc đến ở phần trước qua phần bình luận của David Ormerod - Gogameguru.


(;GM[1]FF[4]CA[UTF-8]AP[CGoban:3]ST[2]
RU[Chinese]SZ[19]KM[7.50]TM[1800]OT[25/600 Canadian]
GN[John-Tromp-vs-Zen19-20120114]PW[Zen19N]PB[John Tromp]DT[2012-01-15]PC[The KGS Go Server at http://www.gokgs.com/]AN[David Ormerod-Gogameguru.com]US[pnjsilver - www.goeverywhere.asia]C[Đây là ván thứ 2 trong cuộc đấu 5 ván thắng 3 giữa Zen19 và John Tromp..]RE[W+18.50]
;B[pd]C[John Tromp thắng ván đầu tiên và đem lại sự háo hức cho người hâm mộ..]
;W[dp]C[Nhưng Zen19 đã thắng 3 trận còn lại.]
;B[pp]C[Ván thứ 2 này mang nhiều ý nghĩa vì chiến lược rất thú vị của Zen19.]
;W[dd]C[Do sức cờ của tôi (David Ormerod-Gogameguru) không được mạnh nên tôi chỉ cố gắng hết sức để diễn giải ván cờ theo suy nghĩ của mình, nên nếu có sai sót nào thì các bạn cứ comment nhé.]
;B[pj]
;W[jp]
;B[jd]C[Mọi thứ rất nhẹ nhàng và hòa bình.]
;W[np]LB[nq:A]C[Nước cờ này có một chút bất thường nhưng không có gì sai, Trắng A sẽ là thông thường vì dễ tấn công vào góc.]
;B[qn]LB[lm:C][mm:B][pn:A]C[Ở đây tôi nghĩ Đen nên đi tại A, vì ván cờ đang diễn biến theo thế trận hình cờ lớn, các quân đều đang ở trên hàng 4; nước cờ tại A sẽ có ảnh hưởng vào trung tâm và dễ dàng phát triển khung cờ của Đen tại B và C đồng thời hạn chế sự phát triển của Trắng.]
;W[qc]TR[jd][pd][pj]C[Nước xâm nhập tam tam cũng còn khá sớm, vì nếu Trắng sống được trong góc thì Đen cũng đã xây dựng tầm ảnh hưởng khá mạnh ở 2 cánh.

Tuy nhiên, theo lý thuyết khi Trắng mở 2 cánh (double wing) thì việc tấn công vào 3-3 là chính xác, vấn đề còn lại là Đen sẽ chọn khóa ở hướng nào.]
;B[qd]C[Dĩ nhiên, hướng này lớn hơn.]
;W[pc]
;B[oc]
(;W[dj]LB[qc:A]C[Nếu Trắng đi vào đây trước thì sẽ tốt hơn khi đã nhập ngay vào tại A. Bây giờ Trắng mới đi vào vị trí này là sự trao đổi với nhóm trong góc để tiếp tục lấy sente, nhưng thiệt hại của Trắng không phải nhỏ.]
(;B[od]C[Nước này chậm, nhưng chắc.]
(;W[gf]CR[dd][gf]TR[ed][fd][ef][ff]SQ[de][ee][fe][ge]C[Nước này có vẻ lạ vì hình cờ của Trắng khá mỏng manh và dễ bị chia cắt.]
(;B[jj]LB[hc:G][gd:B][gf:A][if:F][jf:E][ig:D][ih:C]C[Nước Thiên Nguyên ở đây khá nhạy cảm và chưa được xem trọng so với nước Trắng A, Đen tốt hơn là đi tại B , nếu muốn trung tâm thì Đen có thể đi tại C hay D nhằm ngăn Trắng F hoặc E thì Đen sẽ chặn lại tại F hoặc E.

Ngược lại Trắng có nước đi tại G cũng khá lớn.]
;W[pq]
;B[qq]
;W[jf]LB[jf:B][lp:A][pq:1][qq:2]TR[jj][pj]SQ[np]C[Nước tấn công này của Trắng phá vỡ hình cờ của Đen khá tự nhiên và hiệu quả. Vì không có nước nào tốt để đáp trả trực tiếp nên Đen tốt hơn là đi vào vị trí khác.

Vì Trắng có nước trao đổi Trắng 1 - Đen 2 còn khá bất lợi cho Trắng nên Đen có thể tấn công tại A nhằm khai thác điểm yếu của sự trao đổi chưa hoàn chỉnh trên và tận dụng 2 quân tam giác của mình. Đen cũng không nên quá lo ngại việc dẫn Trắng phá khung cờ của mình vì Trắng đã xâm nhập tại B trước đó.]
;B[kf]C[Nước đón đỡ không hiệu quả trong tình huống này.]
;W[kg]
(;B[jg]C[Vì muốn tận dụng nước Thiên Nguyên trước đó nên Đen cắt chéo, nhưng cái giá phải trả khá đắt.]
;W[ke]
;B[lf]
;W[je]TR[jd]C[Bây giờ quân Đen tam giác đã bị tổn thương, Trắng tạm thời vươn lên trước.]
;B[ig]
;W[hg]C[Nước cờ này khá lạ, vì nó tạo thành hình cờ xấu, nhưng trong tình huống này thì khá mạnh.]
;B[if]
;W[ie]LB[he:A]TR[jj]C[Vì quân Đen tam giác khá xa nhóm quân Đen sẽ bị chinh quân nên Đen chưa thể cắt tại A.]
;B[hh]LB[hf:B][gh:A]C[Đây là lựa chọn tốt nhất, nếu Trắng A thì Đen B.]
;W[hf]C[Trắng bắt buộc phải tạo thành hình cờ xấu.]
;B[gh]LB[ih:A][kh:B][ii:C]C[Đen tấn công rất mạnh vào đất Trắng, nhưng để lại yếu điểm tại A hay B cho Trắng có thể tận dụng sau này; nhưng nếu Đen quay lại bảo vệ tại C thì Đen không muốn, một lần nữa nước Thiên Nguyên không đem lại hiệu quả cho Đen.]
;W[le]C[Rất tốt, Trắng đang muốn xây dựng một moyo ở khu vực biên trên, nếu Trắng không tranh vị trí này thì Đen sẽ chiếm.]
;B[mf]
;W[mm]LB[lp:A]TR[kk][ll][mm][nn][oo]C[Đây là một nước cờ rất linh hoạt, mở rộng vùng đất của Trắng, bảo vệ vị trí A, đồng thời đây là điểm trung tâm khu vực phòng ngự còn lại của Đen. Có vẻ như Zen19 có cảm giác cờ rất nhạy.

Với nước này thì Trắng vươn lên thêm một chút.]
;B[mk]C[Đen dĩ nhiên không muốn Trắng vào phá rối tiếp tục ở cánh này, có vẻ như khu vực biên phải đã thuộc về Đen.]
;W[me]
;B[nf]
;W[mc]LB[fc:A][cd:B]TR[pc][qc][pq]C[Ngoài các nước trao đổi của Trắng tam giác, mà cũng chưa biết rõ hiệu quả sau này như thế nào (hiện giờ thỉ không) thì Trắng đã hành quân rất tốt. Với nước này thì khu vực biên trên hầu như thuộc về Trắng, nếu Đen không có biến chuyển gì ở khu vực này thì một nước đi tại A hay B đều tốt cho Trắng, ngoài ra, Trắng hiện có thể tạo sống cho 2 quân tam giác của mình ở góc phải trên mà không cần qua ko.]
(;B[fc]C[Đúng thời điểm.]
;W[hc]LB[ec:C][mc:B][fd:D][fe:F][he:A][ef:E]TR[pc][qc]C[Nước đi này không nghiêm khắc nhưng khá bình tĩnh, sử dụng hiệu quả quân cờ B và bảo vệ vị trí cắt tại A.

Ở đây, nếu Trắng C thì Đen có thể D, sau đó Trắng F, dù cho Đen có thể sống ở biên trên nhưng Trắng cũng sẽ có thời cơ cứu 2 quân trong góc, nhưng ở đây có thể Trắng đang ngại Đen nhảy lên tại F thay vì E thì ván cờ sẽ trở nên phức tạp hơn chăng ?]
(;B[dc]LB[cc:A]C[Nước cờ này thì Đen trông đợi nhiều hơn so với việc đả nhập vào 3-3, vì hình cờ của Trắng chưa hoàn chỉnh nên cũng khá phức tạp cho cả hai, tuy nhiên tôi vẫn cho rằng Đen tốt hơn nên 3-3.]
(;W[cd]LB[cc:B][hc:A]C[Trái ngược hoàn toàn với Trắng A, nước đáp trả của Trắng ở đây quá mềm mỏng và Trắng đang mất lợi thế trong góc của mình.]
;B[cc]
;W[ne]LB[ed:A]C[Nước đi này là sente nhưng đi vào lúc này không có ý nghĩa, đó là một sự lãng phí đe dọa ko. A mới là vị trí quan trọng cho cả hai phía, nhưng Đen tất nhiên phải phòng thủ trước.]
;B[of]
;W[oe]
;B[pf]LB[oe:1][pf:2]C[Khi Trắng đây quân đến đây thì tôi nghĩ Trắng đang cố gắng tạo sống trong góc.]
(;W[pe]C[Nước cờ này quá lãng phí, và tôi cũng khá ngạc nhiên nếu một "kỳ thủ" có trình độ 5d lại đi như vầy. Quả thực máy tính cũng còn có những yếu điểm khá lớn.]
;B[qe]
;W[ed]C[Trắng quay lại chiếm vị trí quan trọng.]
;B[fb]LB[hc:A][cd:B]C[Kết quả ở góc trên khá hoàn hảo cho Đen, vì nước A quá mềm yếu nên Đen đã bắt kịp lại ván cờ.]
;W[hm]LB[ih:A][im:B][dn:D][jp:C][oq:E]C[Phong cách của Zen nhỉ, có vẻ ngẫu nhiên!

Trắng ở đây rất có thể đang nhăm nhe vào vị trí cắt tại A.

Nếu Đen chưa xâm nhập ngay vào đất của Trắng thì sẽ quá trể, cho nên nước cờ này cũng tạo khá nhiều áp lực lên Đen, hầu hết các kỳ thủ ở cấp độ này thường sẽ áp dụng chiến thuật khá hiệu quả này, nhưng vị trí thường là tại B vì C sẽ hỗ trợ tốt hơn, hoặc Trắng có thể đi tại D là một nước lớn hoặc cắt tại A hoặc hoàn thành hình cờ tại E.]
;B[fq]TR[dj][hm][mm][dp][jp][np]C[Đen không chần chừ nhảy vào, nếu Đen thành công với kế hoạch của mình thì Trắng sẽ phải trả giá cho các quân cờ khá rời rạc của mình, nhưng đây đang là sân nhà của Trắng và Đen cũng không nên mong chờ quá nhiều cho hy vọng của mình.]
;W[eq]
;B[fp]
;W[en]CR[dp]LB[dn:A][en:2][eq:1]TR[hm]C[Nước phối hợp 1 và 2 rất thường gặp trong các kỳ phổ Trung Quốc cổ, nước tấn công này dĩ nhiên là nguy hiểm nhưng lại mở góc khá rộng Đen có thể xâm nhập hơn khi Trắng đi tại A. Tuy nhiên trong tình huống này thì vị trí này rất hợp lý khi phối hợp được với quân tam giác.]
(;B[jq]TR[mm]C[Nước này hơi quá sức cho Đen vì Trắng tam giác sẽ kết thúc cuộc chính quân nếu có tình huống cắt chéo tại đây.]
;W[iq]
;B[ip]TR[hm][mm][en][np]C[Bắt đầu phức tạp.]
(;W[kp]C[Nước này đơn giản hóa mọi việc, nhưng lại không gây sức ép nhiều lên nhóm Đen, việc xâm nhập "trái phép" của Đen đã phải trả giá, và đây là giờ phút bên nào có chiến thuật và kỹ thuật tốt hơn sẽ dẫn dắt thế trận.]
;B[hq]
;W[ec]LB[fd:A][ih:B]TR[gh][hh]C[Rất là ngẫu nhiên, Trắng lãng phí một đe dọa ko và điều này làm cho nhóm Trắng bị mất đi một khí, dẫn đến Đen có thể kéo dài và cắt tại A, và sẽ khiến cho việc Trắng cắt tại B sau này sẽ không còn hiệu quả như lúc đầu.]
;B[eb]
;W[ir]LB[gn:C][gr:A][jr:B]TR[iq][ir]C[Bây giờ thì Đen có nhiều hướng phát triển quân, ví dụ A nhằm tạo mắt đồng thời đeo dọa bắt nhóm tam giác, Đen cũng có thể C nhằm ép Trắng phải vây phía ngoài.]
(;B[io]TR[iq][ir]C[Đen gián tiếp đe dọa nhóm Trắng tam giác.]
(;W[bc]LB[jr:A]C[Trắng tất nhiên sẽ phải quay lại A.]
;B[bb]
;W[ih]C[Trắng cắt quân còn khá sớm.]
;B[jh]
;W[ii]
;B[ji]
(;W[hk]C[Một nước rất ngớ ngẩn, có vẻ như Trắng đang muốn cắt nhóm bên dưới một cách gián tiếp nhưng, hơi lãng phí.]
;B[hj]C[Quá dễ.]
;W[ik]
;B[ij]TR[io][fp][ip][fq][hq]C[Mất cơ hội cắt quân Đen và Trắng đang để cho Đen có khá nhiều mà mình vẫn chưa được vì và cũng rất mạo hiểm khi cho rằng với 2 nước vừa rồi Trắng đã có thể vây nhóm Đen tam giác.]
;W[jr]
;B[er]
;W[dr]C[Nhóm Đen ngày càng nặng nề.]
;B[ep]
;W[dq]
;B[eo]
;W[do]
;B[fn]
;W[em]
;B[go]LB[hj:2][ij:4][hk:1][ik:3]C[Nhóm Đen đã sống, nhưng Trắng vẫn có thể gián tiếp vây nhóm Đen, vì khi Đen chọn cách tiêu cực tạo mắt cho nhóm quân của mình thì Trắng có đủ thời gian tạo đất ở khu vực biên trái, nhưng vì Trắng đã có sự trao đổi sai lầm ở vị trí 1 và 4 và nhóm Đen cũng sống nên Đen cũng chiếm lợi ích khá lớn trong khu vực này.

Đến đây thì tôi nghĩ rằng Trắng chơi khá là có vấn đề.]
;W[gr]
;B[gq]
;W[ob]C[Một sự trao đổi ngẫu nhiên, Trắng đang dẫn Đen tiến vào khu vực biên trên của mình, trừ khi mục đích là Trắng đang tạo sống cho nhóm trong góc.]
;B[nb]
(;W[nl]
;B[pk]
;W[lk]
;B[lj]LB[lk:2][nl:1]TR[fn][eo][go][io][ep][fp][ip][fq][gq][hq][er]C[Có vẻ như Trắng 1 và 2 đang chuẩn bị để vây từ phía ngoài nhóm Đen tam giác nhưng hiện tại thì vẫn chưa..]
(;W[oq]LB[qr:A]C[A là quan tử khá lớn, nhưng..]
;B[dh]C[..vị trí này cũng vậy.]
(;W[ch]C[Đây là một kỹ thuật thu quan.]
;B[cg]
;W[ci]
;B[dg]
;W[be]LB[fh:A]C[Rất thú vị, Trắng có vẻ đang nhăm nhe tại A.]
;B[hb]
;W[ib]
;B[hd]LB[gc:A]C[Nước này rất sắc sảo, Đen cũng có thể đi tại A.]
;W[id]
;B[gc]
;W[ic]
;B[ia]LB[pb:A]C[Nước này khá chậm và hơi tham lam một chút, Đen nên kết thúc gọn góc phải tại A.]
(;W[fe]LB[fh:A]TR[ob][pc][qc]C[Nước này khá lạ vì Trắng nên cố gắng tạo sống cho hình cờ ở góc phải trên, với nước này thì Trắng không rõ ràng ý định của mình, nếu muốn thì Trắng có thể tấn công tại A.]
;B[pb]C[Cuối cùng thì khi vực trên cũng đã kết thúc, nhóm Trắng hoàn toàn bị bắt, cả hai đều có một chút phí phạm tại đây.]
;W[qr]C[Vị trí góc quan trọng.]
;B[rp]LB[so:B][rr:A]C[Đây là một kỹ thuật quan tử, phòng khi Trắng có thể kéo dài tại A để nhảy qua B.]
;W[rq]
;B[qp]
;W[pm]C[Rất đúng thời điểm.]
;B[qm]
;W[pl]
;B[ql]
(;W[fj]LB[fh:A]C[Nếu là Trắng thì tôi vẫn muốn đấu với nhóm Đen tại A hơn.]
;B[ei]LB[fh:A]C[Đen phải phòng thủ cho vị trí A.]
;W[fr]LB[kl:C][ll:B][lp:2][kq:1][hr:A]C[Đây là một nước thú vị, nó đe dọa giết nhóm Đen vì A không còn là sente nữa, có nghĩa là Trắng có thể đáp trả nước Đen 1 tại Trắng 2, đây là một kỹ thuật thu quan rất tốt và tôi rất ấn tượng với Zen, bây giờ Đen cần phải đi vị trí xung quanh B hay C để gián tiếp giúp nhóm Đen thoát ra.]
;B[bh]C[Đen đi vào vị trí này khá nhanh nhưng đó là nước thua cuộc của Đen.]
;W[ja]C[Cơ hội cuối để cứu nhóm Đen ở biên dưới.]
;B[ha]
;W[gn]LB[fr:A]C[Bang! Tôi đang xem ván đấu này trực tiếp nên tôi đang nghĩ có lẽ nào Đen có thể tìm sống trong tình huống này ? Ván đấu trở nên khẩn cấp ngay sau khi Trắng A, và quả thật tôi rất ấn tượng khi mà Zen19 có thể tính được trình tự các nước tấn công như những người quan sát đang bàn luận.]
;B[hn]
;W[gm]
;B[im]
;W[jn]
;B[in]
;W[hp]
(;B[kl]
;W[jm]
;B[jl]
;W[il]C[Nhóm Đen hoàn toàn bị vây và ván cờ kết thúc cơ bản ở đây.

Chung cuộc thì Zen thắng 3-1 và quả thực trình độ của máy tính đã phát triển rất bất ngờ.

Vào giai đoạn quan tử thì Zen có những nước đi rất "lạ", nhưng điều này chỉ xảy ra khi Zen đã thắng cách biệt khá lớn. Zen có vẻ không quan tâm đến việc thắng 0,5 mục hay 100 mục, miễn là thắng.]
;B[gd]
;W[he]
;B[bf]
;W[mb]
;B[ej]
;W[dk]
;B[ak]
;W[bl]
;B[al]
;W[bm]
;B[am]
;W[ab]
;B[cb]
;W[fk]
;B[ao]
;W[bn]
;B[an]
;W[rr]
;B[kn]
;W[jo]
;B[ll]
;W[ln]
;B[oo]
;W[nk]
;B[nj]
;W[ml]
;B[mj]
;W[ma]
;B[oa]
;W[jk]
;B[kk]
;W[bp]
;B[no]
;W[mo]
;B[ap]
;W[bq]
;B[aq]
;W[fi]
;B[fh]
;W[nn]
;B[ek]
;W[bi]
;B[ai]
;W[el]
;B[gk]
;W[ho]
;B[ef]
;W[bj]
;B[aj]
;W[di]
;B[eh]
;W[af]
;B[ag]
;W[ae]
;B[gj]
;W[cf]
;B[bg]
;W[gl]
;B[ff]
;W[ge]
;B[ee]
;W[fd]
;B[bk]
;W[ck]
;B[br]
;W[ok]
;B[oj]
;W[sp]
;B[so]
;W[sq]
;B[qo]
;W[cr]
;B[bo]
;W[co]
;B[on]
;W[om]
;B[km]
;W[bs]
;B[ar]
;W[ko]
;B[gi]
;W[fl]
;B[df]
;W[ce]
;B[pn]
;W[gg]
;B[fg]
;W[op]
;B[ba]
;W[nd]
;B[nc]
;W[de]
;B[aa]
;W[ac]
;B[ah]
;W[jb]
;B[as]
;W[cs]
;B[na]
;W[lm]
;B[]
;W[]C[Trắng thắng 15,5 mục.])
(;B[jk]C[Nước này không còn hiệu quả.]
;W[jl]
;B[il]
;W[gk]
;B[kl]
;W[jm]
;B[jo]
;W[kn]
;B[ko]
;W[ln]
(;B[hr]
;W[kq]C[Đen kết thúc.])
(;B[kq]
;W[lp]LB[kq:B][hr:A]C[Vì Trắng có thể nối về tại A cho nên Đen B không còn quan trọng.]))
(;B[jl]C[Nếu thế này ?]
;W[jk]
;B[jo]
(;W[kn]
;B[ko]
;W[ln]
;B[lp]
;W[kq]
;B[kk]C[Even if black cuts white off like this...]
;W[kl]
;B[ll]
;W[km]
;B[lo]
;W[mo]C[Và Đen cũng không thể nào đủ khí để chiến với nhóm Trắng ở ngoài.])
(;W[ko]C[Đây sẽ là sai lầm của Trắng.]
;B[km]LB[kk:B][kn:A]C[A và B là miai.])))
(;W[fh]
(;B[fg]
;W[fi]
;B[gg]
;W[eg]
(;B[ef]
;W[eh]
;B[ff]
;W[df]
;B[ee]TR[cg][dg][dh]C[Nước cờ này rất mạnh và nhóm Trắng đang bị đe dọa, nhóm Đen tam giác vẫn còn có thể gây thương tích cho Trắng.]
;W[ja]
;B[ha]
;W[kb]
;B[ac]LB[de:A]C[Đen đe dọa vị trí A.]
(;W[cf])
(;W[bd]C[Trắng không thể nối về.]
;B[de]
;W[cf]
;B[bf]
;W[ce]
;B[bg]C[...]))
(;B[eh]
;W[ef]
;B[ej]C[Vị trí này cũng tốt nhưng Đen cũng cần phải nhớ nhóm Đen ở biên dưới chưa sống 100%.]
;W[fj]
;B[ek]
;W[fk]C[Nhóm Đen sẽ trở nên nặng nề.]))
(;B[fi]
;W[ei]LB[fg:2][fi:1]C[Trắng có thể cắt, do vậy Đen đi vào vị trí 2 thay vì 1 thì sẽ tốt hơn.])))
(;W[bg]LB[pb:A]TR[gf][hf][hg]C[Trắng thực tế có thể đi tại đây nhằm tranh thủ thêm điểm, nhóm Trắng ở biên trên có thể tự tạo sống, và nhóm Trắng tam giác cũng không còn quan trọng, hoặc lý tưởng hơn Trắng có thể nối quân tại A nhằm tìm một chút sinh cơ cho mình ở góc đó.]))
(;W[be]LB[eb:2][ec:1][fd:B][fh:A]C[Trắng có thể chuẩn bị chiến..]
(;B[ac]C[Đen có thể tranh thủ vị trí quan tử khá lớn này.]
;W[fh]
(;B[ei]CR[dh][ei]TR[fn][eo][go][io][ep][fp][ip][fq][gq][hq][er]C[Đen có thể phải chạy lối này nhưng Trắng có thể đẩy 2 quân Đen về phía nhóm Đen tam giác và chắc chắn Đen sẽ phải "lưỡng đầu thọ địch".])
(;B[fi]
;W[ei]
;B[fg]
;W[eh]
;B[eg]
;W[dg]C[Trắng có thể cắt.])
(;B[fg]
;W[eg]
;B[fi]
;W[eh]
;B[ei]
;W[di]
;B[ef]
;W[dg]
;B[df]
;W[cg]C[Như vậy cũng tốt cho Trắng.]))
(;B[cj]LB[fh:A]C[Đen bảo vệ trước điểm cắt tại A, và Trắng sẽ không hài lòng lắm.]
;W[ck]
;B[ci]
;W[ab]
;B[hb]C[Đen chiếm lợi thế ở khu vực này hơn một chút.])))
(;W[gn]
;B[hn]
;W[gm]
;B[im]
;W[jn]
;B[in]
;W[hp]
(;B[jk]
;W[jl]
;B[il]
(;W[gk]
;B[kl]
;W[jm]
;B[jo]
;W[kn]
;B[ko]
;W[ln]
;B[hr]LB[kq:B][fr:A]C[Đen có A và B là miai và có thể mắt còn lại.])
(;W[hl]LB[kl:A]C[Như vậy thì Đen sẽ bị chặn thêm 1 khí và Đen A không còn hiệu quả.]
;B[jm]
;W[kl]
;B[km]
;W[lm]
;B[jo]
;W[kn]
;B[ko]LB[ln:C][kq:B][hr:A]C[Đen vẫn còn A, B hay C.]))
(;B[jl]LB[gk:A][jk:B]SQ[ki][li][mi][mj][nj]C[Một cách khác để tìm sống.. nhưng bù lại khi khu vực đánh dấu sẽ bị hủy.]
;W[jk]
;B[jo]
(;W[kl]C[...]
;B[kn]
;W[km]
;B[ko]LB[jm:C][kq:B][hr:A]C[Đen vẫn có A, B hay C để tạo mắt,])
(;W[ko]
;B[km]LB[kk:A][kn:B]C[A and B are miai.])
(;W[kn]
;B[ko]
;W[lp]
;B[ln]
(;W[lm]
;B[km]
(;W[lo]
;B[jm]LB[kk:A][kn:B]C[A và B vẫn là miai.])
(;W[kl]
;B[lo]))
(;W[km]
;B[kl]LB[kk:A][lm:B]C[A và B vẫn là miai.])))))
(;W[pb]C[Trắng vẫn có thể sống trong góc.]
;B[nc]
;W[mb]
;B[na]
;W[rb]
;B[rd]
;W[qa]))
(;W[ij]C[Trắng sau này có thể kéo dài.]
;B[ik]
;W[hj]
;B[hk]
;W[gj]TR[gh][hh]C[và khu vực bên trái sẽ thuộc hoàn toàn vè Trắng.]))
(;W[jm]C[Nếu Trắng khóa ngoài.]
;B[jr]
;W[hr]
;B[gr]
;W[hp]
;B[is]
;W[gq]
;B[hs]TR[iq][hr][ir]C[Trắng không thể cứu nhóm tam giác của mình.]))
(;B[gn]C[Nếu muốn thì Đen có thể đi đơn giản thế này nhằm tạo mắt, và Đen cũng có thể tiến hành các bước này sau khi tấn công sơ bộ vào vùng biên trái của Trắng.]
(;W[gm]C[Trắng rất có thể đáp trả tại đây.]
;B[jr]
;W[hr]
;B[gr]
;W[hp]
;B[io]
(;W[ho]LB[gq:A]TR[mm][io][ip]C[Trắng cũng có thể ăn quân tại A nhưng 2 quân Đen tam giác sẽ bị chinh quân.]
(;B[er]
(;W[dr]
;B[in]
(;W[hn]C[Trắng sẽ phản kháng thế này..]
;B[gq]TR[iq][hr][ir]C[Đen tóm quân tam giác, nhưng.]
;W[jm]LB[dh:B][ih:A]TR[in][io][ip][iq][hr][ir]C[Trắng có thể đón đầu Đen và dần đấu khi 2 nhóm tam giác, việc tiếp theo thì Đen sẽ rất bận rộn với vị trí cắt tại A, Đen có thể tiến hành tấn công tại B nhằm gián tiếp bảo vệ A.])
(;W[gq]
;B[hn]
;W[kq]
;B[im]LB[fn:B][go:A]C[Đen thoát, dù cho Trắng cố gắng cắt tại A thì nhóm Đen cũng sư sức tạo 2 mắt.]))
(;W[gq]
;B[cq]C[Như thế này cũng đủ cho Đen.]))
(;B[hn]C[Đen chưa thể cắt.]
;W[in]
;B[jo]
;W[jn]
;B[ko]
;W[lo]TR[mm]
;B[kn]
;W[km]))
(;W[gq]C[This is what black is hoping for...]
;B[er]
(;W[dr]
;B[ho]
;W[kq]
;B[gp]
;W[kr]
;B[hq]C[Nhóm Đen hoàn toàn sống và quân Trắng thì khá mỏng.])
(;W[ho]C[Trắng phản kháng, nhưng..]
;B[cq]C[Đen có thể sống trong góc.])))
(;W[hr]
;B[gm]
;W[gl]
;B[fl]
(;W[gk]
;B[em]C[Việc vây nhóm Đen sẽ ngày càng xa vời và tiền năng đất ở khu vực này của Trắng cũng bị phá hủy theo đó.])
(;W[fm]
;B[hl]
;W[gk]
;B[hk]LB[fk:B][im:A]C[A và B là miai và Đen cũng còn có thể tấn công vào khu vực biên trái.])))
(;B[cq]C[Vì nhóm Đen ở phía ngoài khá thoải mái nên Đen có thể đánh vào 3-3.]
(;W[er]C[Trắng dĩ nhiên có thể đe dọa 2 bên, nhưng..]
;B[gn]LB[do:A]C[Đen bảo vệ vị trí mắt, đồng thời dọa cắt về, ngoài ra Đen cũng có thể cắt tiếp tại A.]
;W[gm]
;B[do]
(;W[eo]
;B[ep]
(;W[dq]
;B[cp]
;W[cr]
;B[dn]TR[gn]C[Bây giờ thì nước Đen tam giác phát huy tác dụng.]
;W[em]LB[dm:C][em:B][co:A]C[Nếu Trắng C thì Đen sẽ B.]
;B[dm]LB[el:D][cm:C][bn:B][co:A]C[Gián tiếp bảo vệ vị trí cắt tại A, Đen cũng có thể tránh nặng bằng cách đi tại C nhưng ở đây Đen sẽ có cơ hội cắt tại D.]
;W[bq]LB[br:A]C[Ngăn Đen A.]
;B[bp]
;W[br]
;B[fr]
;W[es]
;B[jr]LB[el:C][gn:A][cq:B]C[Vì nhóm Trắng vẫn còn bị vây trong góc nên nhóm Đen bên trái chưa phải lo nhiều, đồng thời Trắng cũng phải lưu ý điểm cắt tại C.])
(;W[cp]
;B[dq]C[Tốt cho Đen.]))
(;W[co]
;B[cp]
;W[eo]
;B[ep]
;W[dq]
;B[dn]C[Trắng dần mất nhịp độ tấn công nhóm Đen.]))
(;W[cp]
;B[er]
(;W[dr]
;B[dq]
;W[cr]
;B[gr]LB[bq:B][jr:A]C[A và B là miai,])
(;W[dq]LB[gn:A][cr:C][gr:B]C[Có nhiều hướng cho Đen, A, B và sau đó Đen có thể C.]))
(;W[dq]LB[gn:B][cp:C][cq:A]C[Nếu Trắng giữ góc thì Đen nhất định sẽ sống phía ngoài khi tranh thủ đi tại B, và C sẽ là vị trí sente cho cả hai.])))
(;W[hp]TR[fp][fq]C[Mặc dù trong sabaki thì việc kéo dài quân được ưu tiên đầu nhưng Trắng phải dòm 2 quân Đen tam giác nên Trắng phải mạnh tay.]
(;B[io]
;W[hq]LB[kp:A]TR[mm][jp]C[Đen không thể chinh quân tam giác nên nhóm này sẽ nguy hiểm.]
;B[kq]
;W[jn]
;B[jo]
;W[kp]TR[io][jo][ip][jq][kq]C[Sẽ rất khó cho Đen khi phải để mắt đến 2 nhóm.])
(;B[ir]
;W[io]
;B[hq]C[Đen có thể đấu ko, vì có vẻ là Zen19 không mạnh trong cuộc chiến ko.]))
(;W[hq]C[Hơi đơn giản.]
;B[hp]
;W[kq]TR[jq]C[Trắng sẽ bắt được quân tam giác, nhưng..]
;B[jr]
;W[kr]
;B[jo]
;W[kp]
;B[hn]LB[gq:1][hr:3][ir:2][js:4]C[Đen vẫn còn các nước phối hợp từ 1-4 nên nhóm Đen nhất định sẽ thoát ra ngoài.]))
(;B[hp]C[Một vị trí quan trọng mà Đen có thể tạo mắt.])
(;B[jr]C[Đen cũng có thể muốn sống ở biên, nhưng..]
(;W[iq]C[Trắng sẽ tấn công.]
;B[ir]
;W[hr]
;B[hq]
;W[gq]
;B[hp]
;W[fr]LB[hp:A][gr:B]C[Trắng tuy đã cắt được Đen..]
;B[kp]C[Nhưng ngược lại thì nhóm Đen trở nên linh hoạt hơn.])
(;W[jq]
;B[ir]
;W[kr]
(;B[hq]C[Đen sẽ hoàn thành hình cờ của mình.])
(;B[hp]C[hoặc..]
;W[iq]
(;B[hr]
;W[fr]
;B[gr]
;W[er]
;B[go]LB[go:A]C[Nhóm Đen vẫn chưa thể có đủ 2 mắt mà Trắng đã kịp bao góc, đồng thời Đen nhất định phải bảo vệ vị trí này, do đó nhịp điệu trận đấu sẽ chuyển sang cho Trắng.])
(;B[hq]
;W[gr]LB[iq:1][fr:B][gr:2][hr:A]C[Trắng 1 và 2 là một tesuji nổi tiếng, A và B là miai cho Trắng.])))))
(;W[ob]C[Trắng tạo sống..]
;B[nb]
;W[pb]
;B[nc]
;W[mb]
;B[na]
;W[rd]
;B[re]
;W[rc]LB[qe:B][rf:A][kh:C]C[Trắng sống, để lại các vị trí yếu điểm trong hình cờ Đen tại A, B và C.]))
(;W[cc]C[Trắng nên hane..]
(;B[cb]C[Và Đen sẽ phải tự cứu mình.]
(;W[bb]
;B[eb]
;W[ca]
;B[ed]
;W[de]LB[ee:A][df:B]C[Diễn biến như vậy tốt hơn cho Trắng vì quân cờ trong khu vực này của mình khá mạnh, Đen có thể thoát tại A nhưng Trắng có thể khoanh đất tại B.])
(;W[db]C[Dù sao trong khu vực này thì Trắng vẫn chưa đủ mạnh để vây toàn bộ nhóm Đen..]
;B[ec]
;W[bb]
;B[cd]
;W[bc]
;B[de]
;W[ed]
;B[fe]
;W[ce]
;B[fd]LB[bd:B][ff:A]C[A và B là miai cho Đen.
]))
(;B[cd]C[Cắt chéo là một lựa chọn chiến thuật tốt, nhưng không phải trong trường hợp này.]
;W[bc]
(;B[ce]
;W[de]LB[ec:A][cf:B]C[A và B là miai.]
(;B[cf]
;W[ec])
(;B[df]
(;W[ee]LB[ec:A][cf:B]C[Đây là một ví dụ về hình cờ xấu nhưng hiệu quả của Trắng.])
(;W[fd]LB[ee:A]C[Diễn biến này không tốt như tại A.]
;B[ec]
;W[cf]
;B[fe]
;W[ef]
;B[dg]
;W[gd]
;B[bf]LB[db:A][eg:B]C[Nếu Trắng A thì Đen sẽ B.])
(;W[fe]LB[ee:A]C[Vị trí này cuũng không hiệu quả.]
;B[ee]
;W[ed]
;B[fd]
;W[ef]
;B[ec]
;W[ee]
;B[dg])
(;W[ec]
;B[ed]C[Tình hình sẽ ngày càng phức tạp.]
(;W[db]
;B[ee])
(;W[ee]
;B[eb]))))
(;B[bd]C[Đen có thể kéo dài tại đây..]
;W[be]C[Đây là tesuji..]
;B[ce]
;W[de]LB[ec:A][cf:B]C[A và B là miai cho Trắng.])
(;B[hd]TR[dd]C[Đen có thể kéo quân hỗ trợ từ phía này...]
;W[id]
;B[gd]LB[ic:A][dd:B]C[Đen đang nhắm và A hoặc bắt quân Trắng B.]
(;W[de]C[Trắng thoát ở đây..]
;B[ic]
;W[ib]
;B[jc]
;W[jb]
;B[hb]LB[ec:B][fe:A]TR[ib][jb]C[Đen bị mất sente tại đây vì không thể hane bắt 2 quân Trắng tam giác, đồng thời Trắng có thể tấn công tại A hay B.]
;W[fe]
;B[db]
;W[cb])
(;W[hb]LB[ic:A]C[Nếu Trăng phòng thủ cho vị trí A..]
;B[bd]
;W[be]C[Đây hết còn là tesuji cho Trắng.]
;B[de]
;W[ed]
;B[ce]
;W[ec]
;B[eb]
;W[db]
;B[ee]TR[dj]C[Đen hy sinh một vài quân trong góc và đang chuẩn bị tiến ra ngoài, và có vẻ quân Trắng tam giác là nạn nhân kế tiếp.])))))
(;B[cc]C[Tốt nhất cho Đen là sống trong góc vì ngoại thế của Trắng ở khu vực này quá lớn.]
;W[dc]C[Chắc chắn Trắng sẽ khóa ở đây.]
;B[cd]
;W[de]LB[ce:A]C[Trắng dĩ nhiên có thể cắt tại A.]
;B[db]
;W[eb]
;B[cb]
;W[ec]
;B[cf]C[Đen không có gì phải phàn nàn và Trắng cũng chiếm được khu vực trên cho mình.])
(;B[he]C[Nếu Đen cắt.]
;W[ge]
;B[hd]
;W[gd]
;B[id]
;W[jc]C[Khó thoát..]
;B[kd]
;W[kc]
;B[ld]
;W[md]))
(;W[ob]C[Trắng có thể sống trong góc..]
;B[nb]
;W[pb]
;B[nc]
;W[mb]
;B[na]
;W[rd]
;B[re]
;W[rc]C[Trắng sống nhưng khu vực biên trên cũng bị ảnh hưởng, do vậy Trắng phải tìm thời cơ thích hợp hơn.]))
(;B[lf]TR[jj]C[Tốt hơn là Đen kéo về và các bạn có thể thấy quân Đen tại Thiên Nguyên khá rời rạc.]))
(;B[gd]LB[hc:A]TR[dd][gf]C[Trong trường hợp này Đen có thể khiến hình cờ Trắng bị đe dọa cắt nghiêm trọng, ngược lại Trắng có thể đi tại A, là vị trí khá lớn.]
;W[ef]LB[df:A]C[Nếu Trắng sửa sai trong hình cờ của mình tại đây hoặc A..]
;B[ig]LB[gd:1][ef:2][gf:A]C[Đen có thể quay lại trung tâm và việc trao đổi quân Đen 1 và Trắng 2 trở nên tốt cho Đen. Ván cờ vẫn cân bằng, do vậy bạn chưa thể phê bình nước Trắng A, chỉ vì nó hơi lạ một chút.]))
(;W[rd]C[Trắng sau này có thể..]
;B[re]
;W[rb]
;B[sd]
;W[sc]C[Sống bằng ko thế này..]
;B[se]C[Nếu Đen không muốn tranh ko..]
;W[ob]
;B[nb]
;W[pa]C[Trắng cũng có thể sống dễ dàng.]))
(;B[ob]C[Với nước này thì Đen cũng chưa thể chẹn hết điểm yếu trong góc này, nhưng nước cờ này tốt hơn so với diễn biến chính.]
;W[rd]C[..vì Trắng có thể..]
;B[re]
;W[rb]C[..nhắm một ko ở đây.]))
(;W[ob]C[Một joseki sẽ thế này..]
;B[nc]
;W[nb]
;B[mc]
;W[rd]
;B[re]
;W[rc]
;B[qf]LB[jd:A]C[Trắng vẫn giữ sente, quân Đen A khá gần với nhóm mạnh của mình nên hiệu quả của nó không lớn, nhưng vì hình cờ của Đen rất mạnh nên Đen sẽ không có gì mà không hài lòng.]))

* Bài viết sử dụng nhiều các thuật ngữ chuyên ngành, mà bản thân mình cũng khó mà tiếp thu được, mình chỉ cố gắng giải thích để vấn đề được rõ hơn, mà nếu các bạn cảm thấy mình giải thích rối hơn thì là lỗi tại mình, các bạn có thể đọc thêm các phần đã trích dẫn nếu muốn tìm hiểu rõ hơn.

Tham khảo:

Popular posts from this blog

Nhiếp Vệ Bình - Một cuộc cách mạng trên bàn cờ

Nhuế Nại Vỹ đại diện Trung Quốc dự Asian Games 2010

[Lee Sedol] Ván cờ định mệnh